Polski Związek
Towarzystw Wioślarskich
Sponsor Generalny
Partner
Partner medialny
Filippi
Partner Techniczny
MarlinX
Partner Techniczny
MarlinX
Partner Medyczny
COS
Partner
100 lat PZTW Facebook Twitter Instagram Youtube
100 lat PZTW

verey ustupski

Z okazji stulecia Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich przypominamy ważne wydarzenia z historii naszej dyscypliny. W ramach cyklu "Medalowe polskie wiosła na igrzyskach" będziemy w każdym miesiącu jubileuszowego roku PZTW przybliżać jedną z dwunastu medalowych olimpijskich imprez, kulisy rywalizacji oraz sylwetki polskich medalistów.

Igrzyska Olimpijskie z 1936 w Berlinie okazały się wyjątkowe z kilku powodów. Przede wszystkim były to pierwsze Igrzyska transmitowane w telewizji. Czarno-biały obraz telewizyjny docierał wtedy do dziewiętnastu kablowych odbiorników ustawionych w Berlinie. Były to też ostatnie Igrzyska przed wybuchem II Wojny Światowej. Za jej sprawą po raz pierwszy i ostatni w nowożytnej historii przerwa między kolejnymi Letnimi Igrzyskami Olimpijskimi trwała aż 12 lat.

Zawody były także wyjątkowe z punktu widzenia polskiej reprezentacji olimpijskiej. Do stolicy Niemiec wyruszyło aż jedenastu wioślarzy, którzy startowali w pięciu osadach. Ponownie - na trzecich Igrzyskach z rzędu - nasze wioślarstwo odniosło sukces, wracając do kraju z brązowym medalem.

Ojcami sukcesu okazali się startujący we wioślarskiej dwójce podwójnej Roger Verey i Jerzy Ustupski. Już rok wcześniej na tym samym torze Grünau, w sercu III Rzeszy, obaj nasi medaliści zdobywając mistrzostwo Europy mieli okazję wysłuchać Mazurka Dąbrowskiego w wykonaniu niemieckiej orkiestry.

Między innymi ten fakt miał plasować naszą dwójkę podwójną w roli faworytów wyścigu olimpijskiego. Z relacji Jana Erdmana - wysłannika „Przeglądu Sportowego” na Igrzyska – wynika jednak, że Jerzy Ustupski pojechał na zawody niedługo po wykurowaniu złamanych żeber i nie był w swojej życiowej formie. Roger Verey z kolei startował również w jedynkach. Tam w półfinale stało się jednak coś złego - Polak zemdlał w łodzi i nie był w stanie nawet dokończyć wyścigu.

3

Początek wyścigu dwójek podwójnych również nie napawał zbytnim optymizmem. W przedbiegach nasza osada zajęła drugie miejsce ze stratą prawie pięciu sekund do reprezentantów Francji, którzy w ten sposób uzyskali bezpośredni awans do finału. Nie było to jednak nic straconego, w repasażowych półfinałach panowie Verey i Ustupski dali się wyprzedzić tylko dwójce z Australii, ponownie pokazując wyższość nad głównymi rywalami, osadą z Węgier. W ten sposób znaleźli się w wielkim olimpijskim finale, razem z gospodarzami oraz drużynami z Wielkiej Brytanii, Francji, Australii i Stanów Zjednoczonych.

W finale obaj nasi wioślarze musieli dać z siebie wszystko. Jak relacjonował Jan Erdman, wyścig był desperacki. W jego początkowej fazie osada z Polski płynęła na czwartym miejscu, kontynuując zaciekłą walkę z Francuzami. Moment kulminacyjny wyścigu nadszedł na 800 metrze – Polska wysunęła się na trzecie miejsce i rozpoczęła jego heroiczną obronę.

Na 1200 metrze Rogera Vereya zaczęły łapać skurcze. Pojawiły się obawy, że nie dokończy wyścigu. Po kilkunastu sekundach ból jednak minął, a w naszych reprezentantów wstąpiły nowe siły. Udało im się obronić brązowy medal. Do mety dotarli szesnaście sekund za zwycięską osadą z Wielkiej Brytanii i o dziesięć sekund za osadą niemiecką, dystansując ostatecznie czwartych Francuzów o sekund sześć.

Jerzy Ustupski wspominając ten wyścig opowiadał, że wystartowali bardzo dobrze, natomiast po pokonaniu kilometra bóle żołądka złapały Rogera Vereya, więc większy ciężar wiosłowania został przesunięty właśnie na zakopiańczyka. Miało go to kosztować aż tyle wysiłku, że Verey opowiadał później, iż Ustupski za linią mety był zupełnie zielony.

DR 1936 615 Olympische Sommerspiele Rudern
Pamiątkowy znaczek pocztowy (fot. Wikipedia.org)

Jerzy Ustupski (1911—2004) – oprócz medalu olimpijskiego w dwójce podwójnej zdobył również złoto i brąz Mistrzostw Europy. Jego wielką pasją było również narciarstwo. Miał nawet wziąć udział w Zimowych Igrzyskach w 1936 roku, ale z powodu nieszczęśliwego upadku w górach stracił tę szansę z powodu kontuzji – wpłynęła ona również na jego formę na Letnich Igrzyskach. W czasie wojny współpracował z AK, osadzony w więzieniu Montelupich w Krakowie. Uciekł z transportu do Auschwitz. Brał udział w Powstaniu Warszawskim jako radiotelegrafista. Po wojnie pracował między innymi jako dyrektor Uzdrowiska Karpacz i burmistrz Zakopanego. Działał również społecznie w Zakopanem do końca życia, taternik i ratownik górski. Odznaczony Krzyżem Walecznych, Krzyżem Powstańczym i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Pochowany na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem.

Roger Verey (1912-2000) – wioślarski dominator okresu przedwojennego, trzykrotny mistrz Europy, dwukrotny wicemistrz, trzykrotny brązowy medalista. Dwudziestodwukrotny mistrz Polski, z czego aż czternaście tytułów zdobył w kategorii jedynek. Dzieciństwo spędził we Francji. W Polsce mieszkał od 1929 roku. Najlepszy sportowiec Polski w roku 1935. W czasie okupacji przebywał w Krakowie, po wojnie wrócił do wioślarstwa, działał jeszcze krótko jako zawodnik, następnie jako trener i działacz. W plebiscycie na najlepszego wioślarza 80-lecia zajął drugie miejsce - za swoim wychowankiem, Teodorem Kocerką. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Źródła:

Wikipedia
"Sportowe Podhale"
Olimpijski.pl
Kruszwica.tk

Konsultacja: Tomasz Waszczuk

Zobacz także

Komunikat: wpisowe do regat centralnych
27 mar 2024
Polski Związek Towarzystw Wioślarskich informuje, że w związku ze stałym problemem z rozliczeniem wpłat za udział w zawodach, w rozpoczynającym się sezonie wioślarskim zmianie ulegają zasady opłaty wpisowego do zawodów centralnych. Zg...

169. The Gemini Boat Race już 30 marca 2024
26 mar 2024
W sobotę 30 marca 2024 odbędzie się legendarny The Boat Race, czyli wyścig ósemek pomiędzy dwiema prestiżowymi uczelniami - Cambridge i Oxfordem. Będzie to 169. wyścig mężczyzn i 78. kobiet. Przed rokiem zawodnicy Cambridge wrócili na zw...

Szczecin Gaming Fest: wiosłuj online na torze w Henley!
25 mar 2024
Odkryj nowe wymiary wiosłowania z aplikacją EXR - zaloguj się, lub zarejestruj i ciesz się 14-dniowym darmowym dostępem. Dołącz do wyjątkowego wydarzenia „Row with the Pros: Olympians and Paralympians” na torze Henley.  Wspólne 45-...

 

Nadchodzące zawody
(kalendarz)

12-14.04I Puchar Świata
Varese (Włochy)
13-14.04Centralne Regaty Otwarcia Sezonu Seniorów i Juniorów
Poznań
25-28.04Europejskie Regaty Kwalifikacyjne do Igrzysk Olimpijskich
Szeged (Węgry)

12-14.04
I Puchar Świata
Varese (Włochy)
13-14.04
Centralne Regaty Otwarcia Sezonu Seniorów i Juniorów
Poznań
25-28.04
Europejskie Regaty Kwalifikacyjne do Igrzysk Olimpijskich
Szeged (Węgry)

Zobacz wszystkie zawody